Tết cổ truyền hay còn gọi là Tết Nguyên Đán; Tết Âm lịch hay đơn giản chỉ là Tết. Đây là một nét đẹp văn hóa của người Việt được gìn giữ qua bao đời nay. Vậy Tết cổ truyền là gì? Có ý nghĩa văn hóa như thế nào? Trong ngày này, người Việt sẽ có những hoạt động gì và ăn những món nào? Bài viết dưới đây sẽ là một cẩm nang để mọi người có thể hiểu rõ nét hơn về cái Tết cổ truyền Việt Nam.

1. Giới thiệu về Tết cổ truyền Việt Nam

Tết cổ truyền là ngày lễ lớn nhất trong năm và cũng là ngày lễ quan trọng nhất đối với người Việt Nam, nó đánh dấu thời khắc chuyển mình từ năm cũ sang năm mới. Mỗi khi năm hết, Tết đến mọi nơi đều rộn ràng không khí vui tươi, đầm ấm, là thời điểm các gia đình sum vầy bên nhau.

Ở Việt Nam, Tết cổ truyền còn được gọi là Tết Nguyên Đán. Đó là ngày Tết chính thức của Việt Nam, đánh dấu sự xuất hiện của mùa xuân dựa trên Âm lịch. Đây là một trong những ngày lễ quan trọng nhất của người dân Việt Nam.

Tết cổ truyền Việt Nam được diễn ra vào khoảng cuối tháng Giêng hoặc tháng Hai theo lịch âm. Người Việt Nam có niềm tin rằng có 12 con vật linh thiêng từ Hoàng đạo thay phiên nhau giám sát và điều khiển các công việc của trái đất. Như vậy, Giao thừa là thời khắc nhường lại công việc cai quản cho một con vật mới theo thứ tự 12 con giáp.

2. Ý nghĩa ngày Tết cổ truyền Việt Nam

Ngày Tết Việt Nam mang rất nhiều ý nghĩa quan trọng và thiêng liêng. Nó không chỉ đánh dấu khoảnh khắc chuyển giao giữa năm mới và năm cũ Âm lịch mà còn mang ý nghĩa tâm linh và truyền thống của người Việt xưa. Theo phong tục xưa, đây là dịp lễ để những người nông dân bày tỏ lòng biết ơn đến các vị thần linh đã cho một năm bội thu và cầu cho một năm mưa thuận gió hòa cho các vụ mùa sau được thuận lợi.

Tết Nguyên Đán còn là một dịp để mọi người có thể hy vọng vào một năm mới bình an, sung túc, an lành và vạn sự được như ý. Đây cũng là dịp để mọi người trong gia đình quây quần, sum họp cùng nhau thắp hương cúng bái tổ tiên, ông bà, cùng ăn bữa cơm giao thừa ấm áp. Ngày nay, dịp Tết còn là cơ hội để các bạn trẻ được trải nghiệm các phong tục của cha ông ta, tham gia vào các hoạt động truyền thống mang đậm ý nghĩa của ngày lễ đặc biệt này.

3. Phong tục ngày Tết cổ truyền Việt

Trong ngày Tết cổ truyền của người VIệt được lưu truyền nhiều phong tục hay, nó cũng được xem như một lời chúc năm mới bình an và may mắn.

Cúng ông Công, ông Táo

Theo truyền thống của người Việt, vào ngày 23 tháng Chạp chính là ngày ông Công, ông Táo quay về thiên đình để báo cáo mọi việc đã xảy ra trong gia đình nhà chủ với Ngọc Hoàng. Vào ngày này, mọi người thường sẽ dọn dẹp sạch sẽ, làm một mâm cơm cúng để tiễn ông Công, ông Táo về chầu trời, đặc biệt trong nghi lễ này sẽ có mũ, áo mã bằng giấy và một hoặc ba con cá chép vàng để ông Táo cưỡi về trời.

Ông Táo là người đại diện cho sự ấm no, hạnh phúc của một gia đình. Bởi vậy việc cúng ông Công, ông Táo là thể hiện sự sung túc, ấm no, hạnh phúc của gia đình và mong muốn sang năm mới gia đình sẽ càng hòa thuận, vui vẻ, hạnh phúc hơn. Sau khi cúng, cá chép sẽ được mọi người mang đi phóng sinh biểu hiện cho việc ông Táo đi về trời.

Thăm mộ tổ tiên

Từ ngày 23 đến ngày 30 tháng Chạp hàng năm, mọi người trong gia đình sẽ đi thăm và quét dọn mộ tổ tiên, họ sẽ mang theo hương, hoa quả đến cúng và mời ông bà tổ tiên về nhà ăn Tết với con cháu. Đây là một phong tục phổ biến của tất cả người Việt, thể hiện lòng hiếu thảo, sự thành kính, yêu thương đối với đáng sinh thành và những người đã khuất, cũng chính là một nét đẹp truyền thống uống nước nhớ nguồn của dân tộc Việt Nam.

Dọn nhà, trang trí nhà ngày Tết

Vào những ngày giáp tết, người Việt Nam thường sẽ có thói quen dọn dẹp lại toàn bộ nhà cửa, bỏ đi những đồ cũ không dùng đến, sắm sửa thêm những cái mới với mong muốn sẽ gặp được nhiều điều mới trong năm mới và xóa bỏ đi những điều không tốt trong năm cũ.

Cùng với đó, các gia đình đều sẽ mua hoa đào, cây quất hay là hoa mai để trang trí nhà cửa. Hoa là thứ không bao giờ thiếu trong mỗi gia đình vào dịp lễ này, nó tượng trưng cho sự may mắn, rực rỡ, hoa nở càng đẹp, càng thơm nghĩa là một năm mới càng tràn đầy.

Gói bánh chưng, bánh tét

Bánh chưng hay bánh tét cũng là một phần không thể thiếu trong mỗi dịp Tết đến, xuân về. Hàng năm, vào ngày 27, 28 Tết mọi gia đình sẽ cùng nhau quây quần gói bánh chưng bánh tét. Truyền thống này đã có từ thời vua Hùng và kéo dài cho đến tận ngày nay, là điều không thể thay đổi trong nét đẹp văn hóa của người Việt. Khi gói bánh chưng bánh tét cũng là lúc nhớ về nguồn cội của mình, mọi người sẽ có thêm những khoảng thời gian sum vầy bên nhau, kể những câu chuyện đã qua và hy vọng về một năm mới sung túc, vuông vức và tràn đầy.

Bày mâm ngũ quả

Mâm ngũ quả là thứ đồ không thể thiếu trong những ngày Tết của người Việt, tùy vào từng vùng miền mà sẽ lựa chọn các loại quả khác nhau để bày mâm ngũ quả. Mỗi nơi lại có một nét đặc trưng khác nhau, nhưng luôn đầy đủ ngũ quả để cầu một năm mới bình an, may mắn, hạnh phúc, an khang, phú quý, mong cho một năm mới luôn đầy đủ, sung túc hơn.

Lễ cúng tổ tiên

Theo phong tục tập quán lâu đời của người Việt, trong mỗi gia đình đều sẽ có bàn thờ gia tiên, ông bà và tùy vào từng gia đình sẽ có sự sắp đặt khác nhau. Cứ đến cuối năm, mỗi gia đình đều sẽ lau dọn bàn thờ để chuẩn bị đón Tết, vào chiều ngày 30 tháng Chạp, mọi người sẽ bày một mâm cơm đầy đủ thức ăn và trái cây được xếp lên bàn thờ để mời ông bà, tổ tiên về ăn Tết cùng gia đình.

Đây là việc làm thể hiện giá trị đạo đức, nhân văn, lối sống của người Việt, nhắc nhở các thế hệ con cháu phải biết giữ gìn đạo lý gia đình, không bao giờ được quên nguồn gốc tổ tiên.

Đón giao thừa

Giao thừa là thời điểm chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, là thời khắc thiêng liêng đất trời giao hòa. Đón giao thừa được diễn ra vào thời khắc cuối cùng của năm cũ, nên điều này còn mang ý nghĩa là đem bỏ hết tất cả những điều xấu của năm cũ, đón những điều tốt đẹp của năm mới. Mọi người lúc này sẽ quây quần bên nhau, cùng chúc mừng năm mới và chào đón khoảnh khắc bước sang năm mới, nhiều nơi sẽ có bắn pháo hoa để đón chào một năm mới rực rỡ. Đây chính là thời khắc quan trọng nhất trong năm.

Xông đất đầu năm

Sau khi thời khắc giao thừa kết thúc, bước sang một năm mới, gia chủ thường sẽ chọn một người hợp tuổi với chủ nhà để bước vào nhà mình đầu tiên, gọi là xông đất. Người này cần phải là những người hợp tuổi với gia chủ, hiền lành, tốt bụng, gia đình êm ấm, đầy đủ, hạnh phúc, làm ăn phát đạt với mong muốn một năm mới mọi điều thuận lợi, tốt đẹp. Đây cũng là một phong tục thú vị của người Việt Nam.

Chúc Tết và lì xì đầu năm

Nét văn hóa này đã có từ thời xa xưa, chúc Tết không chỉ là truyền thống mà còn là một nét đẹp trong văn hóa ngày Tết. Vào ngày mùng 1 tháng GIêng đầu năm, mọi người sẽ cùng nhau đi chúc Tết hai bên nội ngoại, hàng xóm, anh em và bạn bè.

Con cháu sẽ chúc thọ ông bà, cha mẹ sang năm mới sức khỏe dồi dào, may mắn, bình an và sau đó người lớn sẽ chúc lại và lì xì một phong bao đỏ với những đồng tiền mới cùng ý nghĩa chúc con cháu nhận được sẽ ngày càng thành công và gặp nhiều may mắn. Phong bì đỏ chính là tượng trưng cho tài lộc, cho sự may mắn của cả người cho lẫn người nhận.

Đi lễ chùa và xin chữ đầu năm

Đi lễ chùa đầu năm được coi là một trong những nét đẹp văn hóa tâm linh của người Việt Nam, đầu năm mọi người thường đi chùa với mong muốn cầu cho một năm mới may mắn, hạnh phúc, đồng thời đó còn là việc làm để tỏ tấm lòng thành kính của mình đối với Đức Phật, tổ tiên. Đi lễ chùa đầu năm còn là việc khiến bản thân trở nên thanh tịnh hơn, gột rửa những điều cũ, bắt đầu cho một năm mới với những điều may mắn, tốt đẹp.

Bên cạnh việc đi chùa đầu năm, mọi người cũng sẽ đi xin chữ đầu xuân về treo trong nhà với mong muốn cầu cho những điều tốt đẹp nhất sẽ đến với gia đình, người thân của mình. Từng nét chữ đều được gửi gắm những mong muốn khác nhau của những người xin chữ, nhưng mọi người đều sẽ mong cho một năm mới có nhiều niềm vui, mọi sự tốt lành, gia đình con cái hòa thuận, em ấm và đạt được những thành công trong cuộc sống.

4. Các món ăn ngày Tết cổ truyền Việt Nam

Ngày Tết cổ truyền Việt Nam thường sẽ có những món ăn rất phổ biến mà vùng miền nào cũng sẽ thường có, tuy nhiên các vùng miền khách nhau sẽ có những sự thay đổi khác nhau.

• Bánh chưng, bánh tét
• Gà luộc
• Thịt đông
• Gà luộc
• Các món muối dưa chua
• Mứt Tết,…….

Xem thêm: 18 món ngon ngày Tết cổ truyền của người Việt – Vntrip.vn

Tổng kết

Tết cổ truyền Việt Nam là một nét đẹp trong văn hóa của người Việt. Những nét đẹp của Tết cổ truyền không chỉ làm nên bản sắc riêng biệt của đất nước mà nó còn làm say mê, hấp dẫn bạn bè quốc tế. Hy vọng bài viết trên sẽ mang lại những thông tin bổ ích về một trong những nét đẹp văn hóa truyền thống Việt Nam. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết!

Xem thêm:

Top 5 Văn Hóa Nổi Bật của Hàn Quốc: Đa dạng và Phong Phú (suckhoedothi.com)

Lễ hội Hoa Phượng đỏ 2023: Hải Phòng – Toả sáng miền cửa biển (suckhoedothi.com)

Họ và tên: Trần Phương Anh

MSV: 21051350

Lớp: QH-2021-E KTPT CLC 4

Mã học phần: INE3014_7