Thực phẩm biến đổi gen (GMO) không còn quá xa lạ trong đời sống. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu chính xác về nhóm thực phẩm này. Lợi ích hay rủi ro gì khi tiêu thụ những loại thực phẩm đã có sự chỉnh sửa về gen. Hy vọng bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn.
Nội dung tóm tắt
Thực phẩm biến đổi gen là gì?
Chúng ta đều biết, gen là đoạn mã di truyền được xác định bằng phân tử DNA. Bộ gen của từng loài được đánh dấu bằng trình tự sắp xếp các axit nucleotid. Trong tự nhiên có những đột biến vẫn có thể xảy ra làm thay đổi bộ gen và gây nên những hình thái khác biệt so với giống loài.
Thực phẩm biến đổi gen được định nghĩa là các thực phẩm được con người tác động vào bộ gen nhờ các kỹ thuật sinh học hiện đại chỉnh sửa bộ gen đó để có được những đặc tính theo mong muốn của con người.
Thực phẩm biến đổi gen chủ yếu là những loài thực vật có bộ gen được thay đổi đáp ứng nhu cầu cầu về nâng cao năng suất phục vụ cho con người.
GMO (Genetically Modified Organism) là chữ viết tắt để chỉ các loại thực phẩm có sự biến đổi gen.
Xuất phát từ mong muốn cải thiện chất lượng, năng suất giống làm sinh vật có những đặc tính vượt trội hơn giống loài cũ con người đã tìm những biện pháp có thể đẩy nhanh sự chọn lọc tự nhiên bằng cách thay đổi bộ gen.
Bộ gen của sinh vật có thể bị chuyển đổi, gây đột biến hoặc chỉnh sửa.
Vai trò của thực phẩm biến đổi gen
Trong tự nhiên, tất cả mọi sinh vật đều trải qua sự chọn lọc của tạo hóa tức là những đặc tính tốt, phù hợp với môi trường sẽ được giữ lại, cải tiến còn những đặc tính không phù hợp bị loại bỏ. Từ khi công nghệ gen ra đời, thay tạo hóa tác động vào quá trình tự nhiên này tạo ra các sinh vật biến đổi gen cũng đem lại những mặt lợi ích như:
- Nâng cao năng suất cây trồng, đảm bảo vấn đề an ninh lương thực của nhiều quốc gia. Các giống cây trồng biến đổi gen thường có năng suất cao hơn rất nhiều so với giống cây cũ. Những mùa màng bội thu, kinh tế phát triển là những mặt lợi ích dễ dàng nhìn thấy được khi ứng dụng thực phẩm biến đổi gen.
- Chất lượng thực phẩm cao hơn: Không thể phủ định các loại thực phẩm biến đổi gen giàu dinh dưỡng, hương vị thơm ngon hơn.
- Cây trồng có nhiều đặc tính nổi trội như sức đề kháng, ít sâu bệnh. Đây cũng là lý do khiến những loại cây trồng này có năng suất cao hơn.
Nhược điểm của thực phẩm biến đổi gen
Những tác động được đánh giá là phi tự nhiên như biến đổi vật liệu di truyền cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ mà loài người cần nhìn xa hơn.
Đối với môi trường
- Gây mất cân bằng sinh thái, đa dạng sinh học: Quy luật chọn lọc tự nhiên dường như sẽ không còn ý nghĩa đối với các loài thực phẩm đã được biến đổi gen.
- Lây lan các gen kháng thuốc kháng sinh, kháng sâu bệnh trong những loài thực vật không mong muốn có gen này điển hình là cỏ dại.
- Những gen kháng thuốc trong thực vật sẽ sản sinh các loài sinh vật kháng thuốc khác, tương lai có thể chống lại con người.
Đối với con người:
Hiện đã có nhiều tranh luận nảy lửa về các thực phẩm biến đổi gen có thể gây hại cho bộ gen của loài người, tác động xấu đến sức khỏe.
Vậy thực phẩm biến đổi gen có thực sự vô hại, lợi ích nhiều hơn rủi ro không? Mời bạn tiếp tục theo dõi những tác hại mà thực phẩm chuyển gen tác động đến cơ thể con người.
Thực phẩm biến đổi gen có hại không?
Những nhược điểm của thực phẩm biến đổi gen đối với môi trường, hệ sinh thái tiềm ẩn mối lo ngại của con người về ảnh hưởng của nó đối với con người. Đã có nhiều nghiên cứu về những mức độ có hại của thực phẩm này trên sức khỏe của con người như sau:
Thực phẩm biến đổi gen gây dị ứng
Những thực phẩm mới này có những đặc tính khác biệt so với giống cây trồng cũ mà con người đã quá quen thuộc vì thế có thể sẽ là nguyên nhân gây dị ứng. Tuy nhiên, chính xác các nghiên cứu cũng chưa tìm được mối liên quan nào xác đáng nhất để quy cho những thực phẩm biến đổi gen gây nên cơ địa dị ứng. Vì vậy, những người có cơ địa dị ứng có thể cân nhắc sử dụng.
Thực phẩm biến đổi gen gây ung thư
Nguyên nhân gây ung thư cũng liên quan đến sự đột biến về nguồn gen vì thế nhiều người lo ngại về việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm biến đổi gen có thể làm lây lan tình trạng hỏng hóc gen gây ung thư.
Thực tế, ung thư cũng có nguyên nhân nhiều từ chế độ ăn nhưng bằng chứng thuyết phục bắt nguồn từ thực phẩm biến đổi gen vẫn chưa được đưa ra. Các thực phẩm biến đổi gen cũng được cấy vào những gen sản sinh nhiều chất dinh dưỡng cho thực phẩm. Do đó, đây vẫn là nguồn thực phẩm cung cấp dưỡng chất cần thiết cho con người.
Những thực phẩm biến đổi gen phổ biến nhất
Nếu bạn chưa hiểu rõ về thực phẩm biến đổi gen thì có thể tìm hiểu những ví dụ điển hình về những loại lương thực thực phẩm sau đây vẫn đang được loài người sử dụng rất nhiều.
Ngô biến đổi gen
Ngô ngọt hay bắp mỹ chính là ví dụ điển hình về thực phẩm biến đổi gen đầu tiên, ứng dụng rất nhiều trên mọi mặt của đời sống. Loại ngô này có vị ngọt, bắp to, năng suất, ít sâu bệnh vượt trội hơn giống ngô thuần ban đầu. Các chế phẩm từ ngô như tinh bột ngô được sử dụng trong dược phẩm, thực phẩm.
Cà chua biến đổi gen
Cà chua là loại quả mọng nên rất dễ bị hỏng, lên men khi bảo quản. Để kéo dài thời gian lưu trữ cà chua, con người đã tác động lên bộ gen ban đầu để tạo ra giống cà chua biến đổi gen lâu bị thối rữa.
Đậu nành biến đổi gen
Đậu nành cũng là thực phẩm được ứng dụng công nghệ gen tạo ra giống hạt to hơn, năng suất hơn. Tuy nhiên, so với đậu nành thuần chủng được đánh giá không thơm ngon bằng.
Các loại quả không hạt
Hạt là đặc tính để đảm bảo duy trì nòi giống của các loại cây trồng. Tuy nhiên, là lương thực, thì những loại quả không hạt dễ ăn hơn. Con người đã tạo ra các đột biến đa bội lên các giống cây trồng này nhằm tạo ra các loại quả không có hạt, khối lượng lớn và không có khả năng sinh sản.
Ví dụ các loại quả biến đổi gen không hạt như dưa hấu, nho…
Khoai tây biến đổi gen
Khoai tây là loại củ nhiều dinh dưỡng và ứng dụng nhiều trong ngành chăn nuôi, lương thực. Tuy nhiên, khi trồng trọng loại củ này thường bị bệnh mốc sương gây phá huỷ toàn bộ vườn khoai. Bằng cách can thiệp vào bộ gen mã hóa chống lại căn bệnh này, nhằm tăng sức chống chọi của khoai tây tăng năng suất đã tạo ra loại khoai tây biến đổi gen.
Gạo GMO
Thiếu vitamin A gây ra những bệnh lý về mắt. Vấn đề về thiếu vitamin A xảy ra ở các nước Châu Á. Điều này khiến các nhà khoa học nảy ra ý tưởng chỉnh sửa bộ gen của giống lúa tạo ra loại gạo giàu vitamin A. Lúa gạo là loại lương thực tiêu thụ hàng ngày. Chính vì thế, ngăn chặn được tình trạng thiếu vitamin A.
Loại gạo vàng chứa nhiều vitamin A đã được tạo ra là sản phẩm của công nghệ biến đổi gen.
Cá hồi biến đổi gen
Cá hồi chứa hàm lượng omega 3, DHA vô cùng dồi dào. Chính vì điều này khiến việc khai thác cá hồi làm dầu cá hay phục vụ lĩnh vực chế biến đồ ăn làm cạn kiệt đi nguồn cá hồi tự nhiên.
Cá hồi biến đổi gen được nghiên cứu và ứng dụng để khai thác nhằm bảo vệ loài cá này trong tự nhiên. Cá hồi có bộ gen được điều chỉnh có khối lượng lớn, sức sống mạnh mẽ hơn phục vụ rất tốt cho việc khai thác.
Để nhìn nhận về thực phẩm biến đổi gen có hại hay lợi để tẩy chay chúng ra khỏi cuộc sống của mình bạn nên tìm hiểu thật kĩ để đánh giá khách quan. Thực tế, bản thân chúng cũng đem lại những lợi ích không hề nhỏ cho con người. Những nhà khoa học cũng cần kiểm soát, theo dõi và có biện pháp bảo vệ cho tương lai.
| Có thể bạn chưa biết?
- Bật mí 9 tác dụng của gừng có thể bạn chưa biết
- Gạo lứt là gì? 7 tác dụng tuyệt vời của gạo lứt
- Mầm đậu nành là gi? Uống mầm đậu nành có tốt không?